Diş Hekimi Manav, ağız kokusunun nedenlerini ve çözümlerini anlattı “AĞIZ KOKUSU HAYAT KALİTENİZİ DÜŞÜRMESİN”

İlçemizde geniş bir kesim tarafından tanınan ve başarılı çalışmalarıyla öne çıkan Dt. Gamze Manav, halk arasında kötü ağız kokusu olarak bilinen Halitozis (Bad Breath, Oral Malodor) hakkında önemli bilgiler paylaştı. Dt. Manav, “Ağız kokusu hayat kalitenizi düşürmesin” diyerek vatandaşlara dikkatli olmaları çağrısında bulundu.

Sosyal ilişkileri olumsuz etkileyen bir durumdur

Halk arasında kötü ağız kokusu olarak bilinen Halitozis, Badbreath, Oralmalodor dünyanın her yerinde, insanların yaygın  olarak yaşadığı, sosyal ilişkileri olumsuz etkileyen bir durumdur. Sosyal çevrenin bu kadar önemli olduğu günümüzde halitozisin birey üzerinde yaratacağı psikolojik travma da güçlü olacaktır. Bu da bireyi ağız kokusunun farkındalığına ve tedavi arayışına yöneltmektedir.

Manav, “Ağız kokusu oldukça sıkıntı oluşturan olumsuz bir durumdur”

İlçemizin başarılı Diş Hekimlerinden Gamze Manav,Halitozis, Badbreath, Oralmalodor hakkında önemli bilgiler verdi. Manav yaptığı açıklamada, “  Genetik faktörler, diyet, stres ve hastalıkların etkisiyle çeşitli uçucu ve uçucu olmayan kötü kokulu moleküller insanların ağızlarından ve/veya vücutlarından salınmaktadır. Ağız kokusu, kişiler arası sosyal iletişimi etkileyen ve birey için oldukça sıkıntı oluşturan olumsuz bir durumdur. Bunun içindir ki her yıl milyonlarca reçeteli veya reçetesiz ilaç, kötü ağız kokusunu ortadan kaldırmak için kullanılır. Birçok insanın korkusu olan ağız kokusunun giderilmesine yönelik olarak, onlarca farmakolojik ve kozmetik ajan her yıl piyasaya sürülmektedir. Bu ürünlerin tanıtımı ve satışı ile ağız kokusunu gideren ürünler çok önemli bir pazar haline gelmiştir. Kötü bir nefes genellikle oral şartları ilgilendiren bir durumdur. Milyonlarca insan için tuhaf ve utanç verici olan bu durum, tıbbi veya dental sorundan kaynaklanıyor olabilir. Bunun içindir ki, halitozisin tanısı, etiyolojisi ve tedavisi ile ilgili çalışmalar büyük önem taşımaktadır. İnsanlar kendi kötü nefeslerinden genellikle habersizdirler. Kişinin kendi ağız kokusuna sürekli maruz kalması sonucu koku hissine adapte olduğu veya alışma gösterdiği düşünülmektedir. Bunun aksine halitofobili kişiler ise sürekli ağız kokusuna sahip olduklarını düşünürler. Sosyal ortamlardan kaçmak, sürekli olarak sakız çiğnemek, şeker yemek, sık sık diş fırçalamak gibi yöntemlerle algıladıklarını sandıkları kokuyu gizlemeye çalışırlar. Karşılarındaki kişilerle güvenli bir mesafede ve yana doğru konuşurlar. Altta yatan neden ne olursa olsun, kişinin kendi kötü nefesinden habersiz yaşıyor olması kötü sonuçlar doğurabilir. Ayrıca var olmayan bir halitozisle yaşadığını düşünen insanlar için de durum aynı şekilde can sıkıcıdır.

Ağız kokusunun nedenleri iki kısımda incelenebilir;

1-Ağız içi kaynaklı ağız kokusu:

Oral kaviteden köken alan ağız kokusu, ağız içi kaynaklı ağız kokusu olarak tanımlanmaktadır. Bu durumun ortaya çıkmasında etken olan faktörler şunlardır;

a) Dil yüzeyindeki eklentiler

b) Tükürük ile ilgili etkenler

c) Periodontal dokuların durumu ve hastalıklar

d) Oral karsinoma ve kanserler

e) Dişlerdeki mevcut çürükler

f) Kötü oral hijyen

g) Uyumu bozulmuş restorasyonlar ve protezler

Ağız içi kaynaklı ağız kokusunun en sık karşılaşılan sebeplerinden biri dildir. Dilin dorsal  yüzeyi, ağız kokusundan sorumlu proteolitik, anaerobik bakterilerin büyümesi için elverişli bir alandır. Dil sırtındaki papillalar, oral bakterilerin birikmesini kolaylaştıran geniş bir yüzey alanı oluşturarak ekolojik bir saha ortaya çıkarmaktadır. Dil papillaları arasına yerleşen proteolitik, anaerob bakteriler volatil sülfür bileşikleri (VSB)’ni oluşturmaktadır. En sık karşılaşılan VSB; hidrojen sülfit, metil merkaptan ve dimetil sülfit olup bu bileşikler, bakterilerin kokuşması sonucu ürettikleri kötü kokulu uçucu gazlardır.Ağız kokusunun (yalancı ağız kokusu dışında) kaynağı, genellikle bu VSB’dir.Tükürüğün içeriğinde bazı aminoasitlerin yapısında bulunan ve VSB oluşumunda kullanılan kükürt mevcuttur. Oral aktiviteler, tükürük akışını stimüle ederek ağızdaki VSB üreten bakterilerin sayısını azaltmaktadır. Yemek, ağız kokusu üretimini engelleyen bir faktör olarak tanımlanmış olan oral pH düşüşünü sağladığı için, VSB değerleri yeme-içme gibi oral aktivitelerden sonra belirgin şekilde düşmektedir.Periodontal hastalık esnasında, periodontal cepteki bakteri kolonizasyonunun daha da arttığı ve VSB oluşmasında önemli bir göreve sahip olduğu tespit edilmiştir.

Ağız Dışı Kaynaklı Ağız Kokusu:

 Koku verici maddeler vücut içinden kaynaklanır ve dolaşım sistemi aracılığıyla akciğerlere aktarılır. Eğer yeteri derecede uçucu ise dışarı verilen hava ile çıkar ve nefeste kötü bir koku oluşur. Ağız dışı kaynaklı ağız kokusuna neden olan sistemik rahatsızlıklar ve durumlar; nazal, sinüs, bronş ve akciğer kaynaklı enfeksiyonlar (çürümüş et kokusu), mide-bağırsak hastalıkları, diabetesmellitus, karaciğer yetmezliği, böbrek yetmezliği (balıksı koku), metabolizma bozuklukları , sarımsak, soğan ve alkol gibi gıdaların tüketilmesi ve sigara kullanımını kapsamaktadır. Açlık ve yanlış diyet, vücuttaki yağ ve proteinin çözünmesini başlatabilir ve ortaya çıkan yan ürünler ağızda kötü koku oluşumuna neden olabilir.

TİPLERİ VE NEDENLERİ:

Tip-1: Ağızının koktuğu hastanın kendisi tespit eder.

Neden: Gece ağız açık yatma, tükürük eksikliği(ağız kuruluğu),  köprü gövdesi altı, gingivitis, çürük kavitesi, yirmi yaş dişi kapşonu, ağızdaki bütün retantif yüzeyler ve temizlenmeyen protezler. Dolgu altında biriken bakteriler vb.

Tip-2: Kokuyu hastanın yakınlarının tespitidir.

Neden: Nafarenjit, tonsillit, sinüzit, postnazal akıntısı bulunan alerjik durumlar vb.

Tip-3: Hastanın kendisi veya yakınlarının şüphesi ile bulunur. Koku belirgin değildir. Çirkin koku sindirim kanalından ağıza yükselir.

Neden: Gastroözefagiyalsifinkterdilatasyonları, reflu, gastrit, hastalarında sindirim enzim yetersizliklerinde (mide yanması, hazımsızlık, gaz), kabızlık, başta peynir olmak üzere her gün aşırı miktarda yenilen süt ve süt ürünleri vb.

Tip 4: Nefes kokusu akciğerden gelir. 

Neden: Metabolik hastalıklar (şeker, gut, nefropatiler vb.), hamileler, kas geliştiricileri, amino asit hapları, kıkırdak, eklem kuvvetlendiriciler, doğum kontrol hapları, antihipertansifler, Oruç, akciğer enfeksiyonlarında tüberküloz, bronşit, pnömoni, bronkopnömoni, obstrüktif akciğer hastalıkları, akciğer parankim doku hastalıkları, alerjik kökenli akciğer hastalıklar vb.

Tip 5: Ağız kokusu psikojeniktir. Birey öyle duyarlı ve içe kapanıktırki, ağızının koktuğu sebebi ile toplumun kendisi ile ilgilenmediğini düşünür.

Ağız kokusunu önleyen bazı yöntemler

Öncelikle başta neden belli ise tedavi edilmelidir. Diş çürükleri, diş eti iltihapları, kötü dolgular, diş ve diş eti hastalıkları tedavi edilmelidir. Ağızda var olan protez ve köprüleri kontrol ettirilmelidir. Sık sık şekersiz sakız çiğnenebilir. Yiyecek ve içeceklere tarçın katılabilir. ( Ağız bakterileri ile mücadelede önemli bir silahtır), bol su içilebilir.( ağız kuruluğunu önler ve ağzı temizler) Asla burun tıkalı halde uyulmamalıdır. Şeker ve şekerli ürünlerin  tüketimi azaltılmalıdır. Yemekler iyi çiğnenmelidir. Diş ipi kullanılmalıdır, Dil ve yanaklar fırçalamalıdır .Sigara içilmemelidir.  vb. diyebiliriz” diyerek açıklamalarını tamamladı.

Haber : Serap DURUKAN